System podatku akcyzowego w Unii
Europejskiej opiera się na procedurze zawieszenia poboru akcyzy.
Gdyby "nie zainstalowano" w
porządkach prawnych krajów UE procedury zawieszenia poboru akcyzy, ciężko
byłoby mówić i o harmonizacji tego podatku, i o wspólnym rynku.
Z kolei filarem mechanizmu procedury
zawieszenia poboru akcyzy są podmioty prowadzące składy podatkowe.
Oczywiście zarejestrowani wysyłający,
zarejestrowani odbiorcy są również ważni, ale nie ulega wątpliwości, że gdyby
nie składy podatkowe, moglibyśmy co do zasady zapomnieć o magazynowaniu, czy
też produkowaniu wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.
Warto zatem odnotować dwa wrześniowe
wyroki Trybunału Sprawiedliwości.
W wyroku Trybunału z dnia 7 września 2023
r. w sprawie C-323/22 wskazano, że art. 14 ust. 1 zdanie pierwsze dyrektywy Rady
92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych
warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania,
przepływu oraz kontrolowania należy interpretować w ten sposób, że
przewidziane w nim zwolnienie z podatku nie ma zastosowania do
właściciela składu, który jest odpowiedzialny za zapłatę podatku,
w przypadku wyprowadzenia z systemu zawieszenia wskutek czynu
bezprawnego, nawet gdy właściciela składu nie można w żaden sposób
powiązać z tym czynem bezprawnym, który można przypisać wyłącznie osobie
trzeciej, i gdy ma on uzasadnione oczekiwania co do tego, że wyrób jest
przemieszczany w ramach systemu zawieszenia podatku zgodnie z prawem.
Z kolei w wyroku Trybunału z dnia 14
września 2023 r. w sprawie C-820/21 wskazano, że art. 16 ust. 1
dyrektywy Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r.
w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylającej
dyrektywę 92/12/EWG, w związku z zasadą proporcjonalności należy
następująco wykładać. Nie stoi on mianowicie na przeszkodzie uregulowaniu
krajowemu, które przewiduje cofnięcie zezwolenia na prowadzenie składu
podatkowego w przypadku naruszenia systemu podatku akcyzowego, mającego
w rozumieniu uregulowania krajowego charakter poważny, kumulatywnie z sankcją
finansową nałożoną już za ten sam czyn, o ile cofnięcie to nie stanowi ?
w szczególności ze względu na jego definitywny charakter ? środka
nieproporcjonalnego do wagi naruszenia.
Gdyby te dwie sankcje miały charakter
karny, art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej należy
interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie takiemu
uregulowaniu krajowemu, pod warunkiem że:
? możliwość
kumulacji tych dwóch sankcji jest przewidziana ustawą;
? uregulowanie
krajowe nie pozwala na prowadzenie postępowań i karanie odnośnie do tych
samych czynów w ramach tego samego naruszenia lub dla realizacji tego
samego celu, lecz przewiduje jedynie możliwość kumulacji postępowań
i sankcji na podstawie odmiennych przepisów;
? owe
postępowania i sankcje służą celom uzupełniającym się wzajemnie, których
przedmiotem są w danym wypadku różne aspekty tego samego bezprawnego
zachowania; oraz
? istnieją
jasne i precyzyjne zasady pozwalające przewidzieć, jakie czyny
i jakie zaniechania mogą stanowić przedmiot kumulacji postępowań
i sankcji, oraz zapewniające koordynację pomiędzy poszczególnymi organami;
obydwa postępowania były prowadzone w sposób wystarczająco skoordynowany
i w zbliżonym czasie; sankcja nałożona w odpowiednim wypadku
w związku z postępowaniem pierwszym pod względem chronologicznym została
uwzględniona przy ocenie drugiej sankcji, skutkiem czego obciążenia wynikające
dla zainteresowanych osób z takiej kumulacji zostają ograniczone do
niezbędnego minimum, a wszystkie razem nałożone sankcje odpowiadają wadze
popełnionych naruszeń.
Przywołując oba ww. wyroki, które kolejny
raz uwypuklają, kluczową dla harmonizacji akcyzy, rolę procedury zawieszenia oraz
instytucji składów podatkowych, można żałować, że w Polsce brakuje mechanizmu,
który pozwałby ponownie wprowadzać wyroby akcyzowe do składu podatkowego i
obejmować je procedurą zawieszenia poboru akcyzy, tak jak to ma miejsce w
innych krajach unijnych?
No i pojawiające się w związku z tym
pytanie, jak krajowi przedsiębiorcy akcyzowi mają konkurować z podmiotami
zagranicznymi, kiedy już na samym początku prawo zamiast dawać przewagę,
potencjalnie może być dla nich barierą?
Życzę dobrego piątku i weekendu!
