Noworoczne zmiany w podatku akcyzowym
dodano: 2018-12-31
.jpg "obowiązki akcyzowe w Polsce")
Początek 2019 r. przyniesie szereg zmian w akcyzie.
Można rzec, że nowości akcyzowych jest bez liku. Niektóre jednak z nich "nowelizacjami nowelizacji" zostały lekko przytępione. Z jednej strony odsuwając w czasie wejście w życie nowych regulacji prawnych. Z drugiej strony pozwalając na alternatywę, stosownie do której, choć nowe warunki obrotu wyrobami akcyzowymi zaczną obowiązywać od dnia 1 stycznia 2019 r., moc prawną zachowają stare rozwiązania w tym zakresie. Oczywiście każdy wybór, na szczęście nie jest to wybór bohatera romantycznego, ma swoje konsekwencje oraz związane z tym wady i zalety.
W końcu liczne nowele akcyzowe stały się źródłem zmian przepisów wykonawczych do ustawy o podatku akcyzowym. Zmiany są to rozległe. Na szczęście ilość kart nowych rozporządzeń niezbyt często przekłada się na nowe obowiązki przedsiębiorców. Oczywiście inna sytuacja ma miejsce, gdy mówimy o nowych instytucjach, czy też zasadach obrotu wyrobami akcyzowymi, gdyż przepisy tych aktów wykonawczych będą wymagać, co do zasady, wdrożenia od Nowego Roku.
Co jednak faktycznie zmieni się dnia 1 stycznia 2019 r. w świecie akcyzy? Zacznijmy tę opowieść od nowel ustawy akcyzowej.
Po pierwsze, choć ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy Prawo celne (Dz.U. poz. 1697), w zakresie niektórych przepisów obowiązuje już od dnia 19 września 2018 r., to jej największa część, która na nowo określa zasady obrotu wyrobami akcyzowymi zwolnionymi z uwagi na przeznaczenie oraz wyrobami akcyzowymi (de facto energetycznych) z załącznika nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, opodatkowanymi zerową stawką podatku wejdzie w życie wraz z Nowym Rokiem. Za sprawą komentowanej reformy papierowy dokument dostawy zostanie zastąpiony wersją elektroniczną dokumentu. Tak jak już wyżej napisałem, ta digitalizacja akcyzowa dotknie przedsiębiorców obracających wyrobami akcyzowymi zwolnionymi z uwagi na przeznaczenie oraz wyrobami energetycznymi z zerową stawką akcyzy również wynikającą z przeznaczenia tych wyrobów.
Za sprawą noweli akcyzowej z dnia 20 lipca 2018 r. od Nowego Roku zmienią się również warunki stosowania zwolnienia akcyzowego w przypadku wyrobów węglowych. Stanie się tak, gdyż dotychczas stosowany dokument dostawy zostanie zastąpiony oświadczeniami. Miejmy zatem nadzieję, że nie będziemy mieć powtórki z historii, kiedy niewielkie błędy, tzw. literówki, w oświadczeniach wystawianych na okoliczność zakupu oleju opałowego, były karane bardzo surowo przez fiskusa.
Jednakże, jeżeli chodzi o kluczową zmianę z noweli ustawy akcyzowej z dnia 20 lipca 2018 r., tj. wprowadzenie elektronicznego dokumentu dostawy, należy wskazać, że zmiana ta została znacznie przytłumiona ustawą zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy Prawo celne (druk sejmowy nr 3084).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2018 r. prawdopodobnie zostało już podpisana przez Pana Prezydenta i z pewnością ostatniego dnia odchodzącego roku zostanie opublikowana w Dzienniku Ustaw.
Stosownie bowiem do art. 3a ust.1 noweli do noweli ustawy akcyzowej w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. podmiot dokonujący na terytorium kraju przemieszczania poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku akcyzowego ze względu na ich przeznaczenie lub wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowanych zerową stawką podatku akcyzowego ze względu na ich przeznaczenie, może do tego przemieszczania stosować przepisy dotychczasowe. W konsekwencji od Nowego Roku będzie można dalej stosować papierowy dokument dostawy, który może być o tyle bardziej atrakcyjny od jego elektronicznej wersji, że ciągle użycie papierowego dokumentu towarzyszącego nie będzie się wiązać z nowym systemem kar, nakładanych za brak terminowego zamknięcia przemieszczenia dokonywanego za elektroniczną wersją dokumentu.
Oczywiście wprowadzenie ww. dualizmu nie dotyczy zwolnionych wyrobów węglowych, w przypadku których, powtórzmy, pojawią się od Nowego Roku oświadczenia.
Druga nowela do noweli akcyzowej to ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (Dz.U. poz. 2404).
Pierwotnie, na mocy przepisów ustawy z dnia 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2018 r. poz. 137), płyny do e-papierosów oraz wyroby nowatorskie miały być już od Nowego Roku opodatkowane realną stawką akcyzy. Jednakże, za sprawą ww. zmiany do noweli akcyzowej realne stawki akcyzy na płyny do e-papierosów oraz wyroby nowatorskie zostały jeszcze bardziej odroczone w czasie, bo zamiast wejść w życie od Nowego Roku, stosownie do komentowanej zmiany noweli zaczną obowiązywać dopiero od dnia 1 lipca 2020 r.
Kolejna zmiana akcyzowa wynika z ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. poz. 2244). Art. 28 tej ustawy koryguje zapisy ustawa akcyzowa. Leitmotivem tejże zmiany noworocznej jest dostosowanie kodów CN wyrobów akcyzowych do tych obecnie obowiązujących. Te uaktualnienie kodów CN było bardzo pożądane i choć formalnie, za sprawą przepisów unijnych, obowiązywało już od dnia 15 września 2018 r., to teraz aktualizacja ta znajdzie również odzwierciedlenie w ustawie akcyzowej.
Najbardziej doniosła politycznie zmiana akcyzowa, rzutem na taśmę, wynika z ustawy z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw, czekającej teraz na publikację w Dzienniku Ustaw.
Forma procedowania noweli pozostawia wiele do życzenia, ale cel, o ile to nie chodzi tylko o najbliższą kampanię wyborczą, w pełni słuszny. Za sprawą komentowanej noweli akcyza zostanie obniżona stawka akcyzy na energię elektryczną z poziomu do 20 zł do 5 zł za 1 MWh, co powinno zapobiec drastycznemu wzrostowi cen energii w 2019 r.
O kosmetycznych zmianach wynikających z ustawy z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych (Dz.U. poz. 2227) wspominać nawet nie będę.
Patrząc na ww. nowele akcyzowe, które zaczną obowiązywać od Nowego Roku, pamiętać należy, że nowe zapisy ustawowe znajdą przełożenie na akty wykonawcze do ustawy o podatku akcyzowym. Nie zapominajmy, że rozporządzenia akcyzowe wymagały również dostosowania z uwagi na ustawę z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzenie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. poz. 1629), która w art. 105 zmieniała ustawę o podatku akcyzowego (ustawa weszła w życie z końcem listopada 2018 r.).
Jak duża jest skala zjawiska może uświadomić fakt, że tylko w trzy dni po Świętach Bożego Narodzenia w Dzienniku Ustaw opublikowano następujące akty wykonawcze do ustawy o podatku akcyzowym:
- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy (Dz.U. poz. 2401);
- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2018 r. w sprawie wyznaczenia organu właściwego do potwierdzenia niedostępności Systemu (Dz.U. poz. 2406);
- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2018 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego (Dz.U. poz. 2442);
- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2018 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania podmiotów wysyłających, podmiotów odbierających oraz organów podatkowych w przypadku niedostępności Systemu oraz po przywróceniu jego dostępności (Dz.U. poz. 2450).
Mówiąc o środowisku przepisów akcyzowych na marginesie można wspomnieć, że stawki podatku akcyzowego dla paliw silnikowych w 2019 r., inaczej niż ma to miejsce w przypadku opłaty paliwowej, pozostaną w Nowym Roku bez zmian. Wynika to z obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie stawek akcyzy na paliwa silnikowe na rok 2019 (M.P. poz. 1189).
Tyle w akcyzie już od dnia 1 stycznia 2019 r., a pamiętajmy, że w trakcie roku szykują się nam nowe zmiany, niektóre bardzo doniosłe, skutkujące m.in. realną stawką akcyzy dla kolejnych wyrobów akcyzowych korzystających do tej pory z dobrodziejstwa zerowej stawki oraz zmianą warunków obrotu olejami opałowym, czy też olejami smarowymi.
Akcyzowy Doradca Podatkowy - Jacek Arciszewski
