Akcyza - wydarzenia
prawne w lipcu i sierpniu 2022 r.
I. Wstęp.
Widać po
wydarzeniach z ostatniego poniedziałku, że kończą się już powoli wakacje
również u prawodawcy.
Niestety smutek
związany z odlotem bocianów, coraz krótszym dniem, pogłębia fakt, że znowu
czekają nas zmiany środowiska akcyzowego.
Zmiany oczywiście
nie muszą być złe.
Jednakże zbytnia
wylewność organów posiadających inicjatywę ustawodawczą zawsze niepokoi, ponieważ
koszt dostosowania do nowych realiów, nawet przyjaznych, to niemała kwota, a
teraz, kiedy ciągle wszystko drożeje, jeszcze bardziej odczuwalna.
Tak jak Państwu
napisałem zmiany nie muszą być złe, bo przecież mogą nieść za sobą ułatwienia,
czy też wydłużenia okresu stosowania preferencji podatkowych.
Taka sytuacja zasadniczo
ma teraz miejsce.
Pytanie jednak,
czy proponowane ułatwienia w ujęciu optymistycznym pozwolą przedsiębiorcom z
Polski realnie konkurować z przedsiębiorcami z innych krajów unijnych? Bo teraz
niewątpliwie bariery prawne znacznie działalność przedsiębiorcom utrudniają. Z
kolei kary administracyjne lokowane z coraz większym rozmachem w ustawach tylko
to uczucie dyskomfortu u krajowych przedsiębiorców potęgują. A przecież istniejące
mechanizmy odpowiedzialności karnej, karno - skarbowej powinny być wystarczającymi
do rozrachunków z nieuczciwymi.
Czy też, patrząc
minimalistycznie, proponowane teraz zmiany przez Ministerstwo umożliwią chociaż
opuścić ostatnie miejsce wśród krajów OECD jakie Polska obecnie zajmuje w
zakresie złożoności systemu prawnego określającego zasady funkcjonowania podatków
konsumpcyjnych?
Pesymistycznie
może być nawet tak, że dobre zmiany prawne nic nie zmienią, kiedy zostaną zaoferowane
wraz z niedoskonałym oprzyrządowaniem IT do ich "obsługi", czy też w końcu, być
może najważniejsze przy zmianach przepisów, osoby odpowiedzialne po stronie
Krajowej Administracji Skarbowej za realizację zadań w ramach komentowanych
zmian nie zostaną do nich po prostu należycie przygotowane.
Na marginesie, czy
tak jak niektórym towarom zamierza mierzyć się ślad węglowy, czy taka sama
procedura nie powinna obowiązywać również administracji, bo przecież nie ulega
wątpliwości, że wielokrotnie stawiane w ustawach i rozporządzenia podatkowych wymogi
przedsiębiorcom to wyzwania, których dopełnienie niewątpliwie pozostawia ślad
węglowy w skali nieproporcjonalnej?
I tak jak
proponuje nam się w zimę obniżyć temperaturę w domach o dwa, trzy stopnie, czy
nie powinniśmy szukać równolegle oszczędności energii również przy dopełnianiu
obowiązków względem fiskusa, generalnie organów administracji, bo nie ulega
wątpliwości, że te obecne nie tylko wymuszają często nadmiarowe działania po
stronie przedsiębiorców, ale również sprawiają, że realizacja tychże obowiązków
niepotrzebnie wymusza ponadnormatywne zużycie energii związane m.in. z
raportowaniem, składaniem deklaracji, prowadzeniem ewidencji.
Podam jeden
wymierny przykład, którym już nie raz się publicznie posługiwałem. Zanim jednak
do niego przejdę zauważę, że komentowane przeze mnie zmiany spowodują duże
ułatwienia dla podmiotów wytwarzających prąd w małych instalacjach OZE. Jest to
niewątpliwie bardzo dobre posunięcie i dla przedsiębiorców, i dla samych
pracowników organów KAS. Super również, że Minister Finansów zauważył, że dane
w tym zakresie może pozyskiwać z bazy innego organu, mianowicie Urzędu
Regulacji Energetyki.
Już nie będę tutaj
dotykać tematu, czy ww. baza jest kompletna. Bo bardzo raduje mnie fakt, że
organy zauważają kolejny raz, iż niektóre działania w analogicznym do swojego
zakresie mają miejsce również w innych instytucjach. Właśnie, takie szersze
spojrzenie ze strony organów administracji na porządek prawny to olbrzymia
szansa na lepsze prawo dla przedsiębiorców.
Wracając jednak do
energochłonnych obowiązków administracyjnych. Zapytam ponownie, dlaczego ciągle
jest tak, że gdy podmiot wysyłający i podmiot odbierający to ci sami
przedsiębiorcy przewożący wyroby akcyzowe/wrażliwe zwolnione z akcyzy muszą
dwukrotnie przesyłać dane o tej samej przesyłce wyrobów, raz zaszyte w
elektronicznym dokumencie dostawy, następnie po raz drugi w zgłoszeniu SENT?
Czy nie moglibyśmy
z czegoś zrezygnować w ww. sytuacji? Gdyby taka możliwość redukcji obowiązków
znalazłaby odzwierciedlenie w przepisach, spowodowalibyśmy, że zużyta energia
przy dopełnianiu komentowanego obowiązku byłaby na poziomie znacznie niższym, oczywiście
wszystko bez uszczerbku dla bezpieczeństwa Budżetu.
Cieszy również, że
w komentowanych zmianach widać sygnalizowane wcześniej Ministerstwu problemy
takie jak, m.in. datę wejście w życie przepisów implementujących akcyzową
dyrektywę horyzontalną niefortunnie określoną na 13 lutego 2023 r., czy też
małe instalacje OZE ?dowartościowane? mnóstwem obowiązków formalnych, niestety
o znamionach spamu.
Przechodząc w
końcu do treści podatkowych chcę Państwu wskazać na wydarzenia w akcyzie, które
miały miejsce w te dwa wakacyjne miesiące. Niektóre z nich dotykają
nielicznych, inne jednak adresowane są praktycznie do wszystkich podmiotów
zaangażowanych w obrót wyrobami akcyzowymi, czy też samochodami osobowymi.
Proszę mi
wybaczyć, ale w podsumowaniu wakacyjnych miesięcy przy opisie będę się
posiłkować przede wszystkim uzasadnieniami do projektów ustaw/rozporządzeń, czy
też ich Oceną Skutków Regulacji.
Mam jednak
nadzieję, że poniższe zestawienie pozwala całościowo spojrzeć na temat akcyzy i
tego, co się wydarzyło latem tego roku w tej materii.
Zmiany dają
nadzieję na poprawę sytuacji, ale pamiętajmy z jakiego poziomu startujemy.
II. Projekt
rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie
określenia przypadków, w których stosuje się niższy poziom zabezpieczenia
akcyzowego, szczegółowych warunków odnotowywania obciążenia zabezpieczenia
generalnego lub zwolnienia go z tego obciążenia przez podmiot obowiązany do
jego złożenia, oraz przypadków, w których nie odnotowuje się obciążenia
zabezpieczenia generalnego.
Stosownie do Oceny
Skutków Regulacji do projektu rozporządzenia zmiana polega na wyłączeniu z § 2
ww. rozporządzenia rozwiązania przyjętego w lit. b, które dotyczy możliwości
stosowania przez podmiot prowadzący skład podatkowy, posiadający zgodę na
złożenie zabezpieczenia ryczałtowego, który przemieszcza z zastosowaniem
procedury zawieszenia poboru akcyzy rurociągiem ropopochodne wyroby akcyzowe,
zabezpieczenia ryczałtowego w wysokości 15% zabezpieczenia generalnego.
Podmioty takie
objęte zostały obligatoryjnym i bezwarunkowym zwolnieniem, o którym mowa w
nowelizowanym art. 64 ust. 7 ustawy o podatku akcyzowym (nowela akcyzowa
wejdzie w życie z dniem 13 lutego 2023 r.).
Komentowana zmiana
wejdzie w życie 13 lutego 2023 r.
Link do projektu
rozporządzenia Ministra Finansów znajdą Państwo tutaj: https://legislacja.gov.pl/projekt/12361551
.
III. Projekt rozporządzenia
Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zabezpieczeń
akcyzowych.
Projekt potrzebny,
bo po uchwaleniu noweli akcyzowej implementującej nową dyrektywę horyzontalną
trzeba niektóre rzecz uporządkować niżej, na poziomie aktu wykonawczego.
Projekt
rozporządzenia, zresztą za ww. nowelą akcyzową, reguluje, m.in., że w przypadku
podmiotu posiadającego kilka statusów akcyzowych, który zamierza przy
wykorzystaniu Systemu objąć jednym zabezpieczeniem akcyzowym swoje obecne lub
przyszłe zobowiązania podatkowe albo obecne lub przyszłe zobowiązania podatkowe
oraz opłatę paliwową, metodologia wyliczania takiego zabezpieczenia oparta będzie
o dotychczasowe regulacje, o których mowa w § 3 pkt 1-5
lub § 4 pkt 1-5
i 9 rozporządzenia w sprawie zabezpieczeń akcyzowych,
Rozporządzenie ma
wejść już w styczniu 2023 r., co niewątpliwie jest bardzo dobrym posunięciem,
bo pozwoli się przedsiębiorcom przygotować do zmian, które czekają je na rynku
unijnym od połowy lutego 2023 r.
Link do projektu
rozporządzenia Ministra Finansów znajdą Państwo tutaj: https://legislacja.gov.pl/projekt/12361859 .
IV. Platforma
PUESC od dnia 7 lipca 2022 r. oficjalnym kanałem komunikacji z Krajową
Administracją Skarbową - ustawa z dnia 8 czerwca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w
celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację
Skarbową (Dz.U. poz. 1301) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 6 lipca
2022 r. w sprawie uwierzytelniania użytkowników na PUESC (Dz.U. poz.
1434).
Trzeba powyższy fakt odnotować,
pamiętajmy jednak, że Platforma PUESC nieoficjalnie tę rolę wcześniej już
pełniła. W pełnym wymiarze. Lubię takie zmiany, ponieważ są one co do zasady
neutralne dla przedsiębiorców.
Należy sobie życzyć na pewno coraz
bardziej intuicyjnej Platformy.
V. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku
akcyzowym oraz niektórych innych ustaw. Najważniejsze zmiany ujęte
w projekcie to:
1) Zmiana definicji płynów do
e-papierosów oraz wyrobów nowatorskich nazwana w uzasadnieniu do projektu
ustawy "doprecyzowaniem" dotychczasowych pojęć ustawowych.
2) Wydłużenie do dnia 31 grudnia
2029 r. obowiązującego zwolnienia od akcyzy dla samochodów osobowych
stanowiących pojazdy hybrydowe zasilane energią pochodzącą z zewnątrz o
pojemności silnika spalinowego nieprzekraczającej 2000 cm? (tzw. pojazdy "z
wtyczką").
3)
Wprowadzenie uproszczeń dla podmiotów produkujących energię elektryczną:
- z
generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW i ją zużywających, w
zakresie obowiązku prowadzenia ewidencji, - z odnawialnych źródeł energii z
generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW i ją zużywających, w
zakresie obowiązku składania deklaracji podatkowej.
4)
Wprowadzenie uproszczeń dla jednostek samorządu terytorialnego, które produkują
energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii w różnych ich jednostkach
organizacyjnych, w zakresie obowiązku rejestracji, składania deklaracji
podatkowej i prowadzenia ewidencji.
5)
Zniesienie obowiązku wydawania certyfikatów małego producenta napojów
alkoholowych dla podmiotów korzystających z obniżonej stawki akcyzy w przypadku
produkcji krajowej napojów alkoholowych. Jedynie w przypadku planowanej dostawy
do innych państw członkowskich UE, aby móc skorzystać na terenie tych państw z
obniżonej stawki, konieczne będzie wystąpienie z wnioskiem o taki certyfikat.
6) Doprecyzowanie regulacji
dotyczącej właściwości miejscowej organu podatkowego w zakresie przemieszczania
wyrobów akcyzowych oraz monitorowania sprzedaży wyrobów węglowych, z użyciem
Systemu EMCS.
7) Uzupełnienie regulacji
dotyczących zakresu dokumentów składanych wraz z wnioskiem o zwrot akcyzy przez
uprawnionego wysyłającego po dokonaniu dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów
akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o
podatku akcyzowym, które zostały przemieszczone z użyciem Systemu EMCS.
8)
Poszerzenie definicji zbiornika standardowego dla potrzeb zwolnienia od akcyzy
gazu importowanego w zbiornikach pojazdów silnikowych.
9) Wprowadzenie obowiązku
deklarowania nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów węglowych przez finalnego
nabywcę węglowego w deklaracji podatkowej zamiast w deklaracji uproszczonej
oraz jednoznacznego wskazania, że w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego
suszu tytoniowego składana jest deklaracja podatkowa.
10) Wprowadzenie
obowiązku deklarowania nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych
objętych stawką zerową w deklaracji kwartalnej dotyczącej szerszego zakresu
czynności opodatkowanych odnośnie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od
podatku akcyzowego i zerową stawką podatku akcyzowego zamiast na odrębnej
deklaracji kwartalnej.
11)
Utrzymanie braku obowiązku składania deklaracji w przypadku nabycia
wewnątrzwspólnotowego alkoholu etylowego całkowicie skażonego, po wdrożeniu
przepisów dyrektywy horyzontalnej, tj. po dniu 13 lutego 2023 r.
12) Rezygnacja z obligatoryjnego
potwierdzania zgodności ze stanem faktycznym przez naczelnika urzędu
celno-skarbowego spisu wyrobów akcyzowych oznaczonych nieprawidłowo, nieważnymi
znakami akcyzy lub uszkodzonymi znakami akcyzy, przeznaczonych do dalszej
sprzedaży.
13) Uchylenie regulacji
zobowiązującej podmiot do sporządzenia spisu wyrobów podlegających oznaczaniu
legalizacyjnymi znakami w terminie trzech dni od dnia stwierdzenia wystąpienia
zdarzeń lub od dnia ich wystąpienia, na rzecz obowiązku sporządzania takiego
spisu w terminie trzech dni od dnia przeznaczenia wyrobów do sprzedaży,
14) Wyłączenie cygar i cygaretek z
rocznej ważności znaków akcyzy dla wyrobów tytoniowych, i jednocześnie objęcie
znaków akcyzy na te wyroby ważnością tak jak dla wyrobów spirytusowych i
winiarskich.
15) Objęcie zbiorczym e-DD
przypadków, w których podmiot odbierający, do/od którego przemieszczane są
wyroby akcyzowe posiada kilka miejsc odbioru.
16) Rozszerzenie przypadków, w
których nie ma konieczności spełnienia dodatkowych warunków uzyskania
zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego typu magazynowego przez podmiot prowadzący
skład podatkowy, w którym produkuje wyroby akcyzowe.
17) Doprecyzowanie upoważnień
ustawowych w art. 20, 46w i 122 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym.
Zmiany wprowadzone w ustawie z dnia
30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych
ustaw dotyczą:
18) Przedłużenia możliwości
prowadzenia ewidencji i innej dokumentacji w postaci papierowej do dnia 31
grudnia 2023 r.
Zmiany wprowadzone w ustawie z dnia
9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych
ustaw dotyczą:
19) Umożliwienia utrzymania
właściwości organu podatkowego dla uprawnionego wysyłającego, gdy podmiot ten z
uwagi na posiadany status akcyzowy ma już ustalony właściwy miejscowo organ
podatkowy ds. akcyzy.
20) Uchylenia zmiany w ustawie o
podatku akcyzowym dotyczącej zwolnienia drobnych producentów z obowiązku
produkcji w składzie podatkowym win oraz napojów fermentowanych, w związku z
wejściem w życie z dniem 7 marca 2022 r. przepisów ustawy z dnia 2 grudnia 2021
r. o wyrobach winiarskich, która wprowadziła identyczne zmiany w ustawie o
podatku akcyzowym do tych wprowadzanych przez resort finansów.
21) Doprecyzowania regulacji w
zakresie obowiązków związanych z nabyciem wewnątrzwspólnotowym wyrobów
akcyzowych niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r.
o podatku akcyzowym, objętych na terytorium kraju stawką akcyzy inną niż stawka
zerowa, na potrzeby wykonywanej na terytorium kraju działalności gospodarczej.
22) Ograniczenia obowiązków podróżnych
dokonujących nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, na cele
handlowe.
23) Określenia zasad nabywania
wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych przez osoby
fizyczne nie na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej.
24) Umożliwienia podmiotom składania
wniosków o nadanie numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy oraz numeru
akcyzowego uprawnionego wysyłającego oraz nadawania im tych numerów akcyzowych
przed dniem wejścia w życie przepisów przewidujących obowiązek posiadania tych
numerów.
25) Wyłączenia uprawnionego
wysyłającego z katalogu podmiotów, które w sytuacji niedostępności Systemu EMCS
składają oświadczenie o wyrażeniu zgody na objęcie ich zabezpieczeniem
akcyzowym zobowiązania podatkowego uprawnionego odbiorcy.
26) Przesunięcia terminu wejścia w
życie zmian związanych z wdrożeniem nowego Systemu AIS/IMPORT.
Link do projektu
ustawy znajdą Państwo tutaj: https://legislacja.gov.pl/projekt/12363263/katalog/12905311#12905311
.
VI. Rozporządzenie
Ministra Finansów z dnia 5 sierpnia 2022 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o
planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia
poboru akcyzy opublikowane w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1764.
Redukcja obowiązku
tylko do wyrobów z zał. nr 1 do ustawy akcyzowej. Zobaczymy jak duży to będzie
katalog wyrobów w kontekście tendencji harmonizujących unijną akcyzę, zapewne
będzie się kurczyć. Pytanie tylko, kiedy.
Rozporządzenie ma
wejść w życie z dniem 13 lutego 2023 r.
Link do
rozporządzenia Ministra Finansów znajdą Państwo tutaj: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/1764.
VII. Projekt
rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie środków
skażających alkohol etylowy.
Kosmetyka podyktowana
koniecznością dostosowania regulacji rozporządzenia do zmian jakie nastąpiły w
prawie krajowym w związku z wejściem w życie:
- rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w
sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządzenia (WE) nr
178/2002 i rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady
90/385/EWG i 93/42/EWG (Dz. Urz. UE L 117 z 05.05.2017, str. 1, z późn. zm.),
zwanego dalej ?rozporządzeniem 2017/745?, oraz
- rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/746 z dnia 5 kwietnia 2017 r. sprawie
wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz uchylenia dyrektywy 98/79/WE i
decyzji Komisji 2010/227/UE (Dz. Urz. L 117 z 05.05 2017 r., str. 176, z późn.
zm.), zwanego dalej ?rozporządzeniem 2017/746?.
Link do projektu rozporządzenia
Ministra Finansów znajdą Państwo tutaj:
https://legislacja.gov.pl/projekt/12363402
.
